Yardım Etmek ve Kan Bağışının Faydaları
Yardım etmek, beyinde mutluluk hormonu endorfin seviyelerini artırıyor. Toplumsal sorumluluk ve yardım alışkanlıklarının, özellikle kan bağışının, ruh sağlığı üzerinde olumlu etkileri bulunuyor. Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi’nden Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Melda Özdamar, yaptığı açıklamada, kan bağışının stres ve depresyon belirtilerinin azalmasına yardımcı olduğunu ve kişilere topluma katkı sağlama duygusu kazandırdığını belirtiyor.
Türkiye’de Kan Bağışı Durumu ve Önemi
Türkiye’nin kan bağışı oranlarının gelişmiş ülkeler seviyesine ulaşması için bağışçı sayısının artırılması gerekiyor. Türk Kızılay verilerine göre, 2023 yılında toplam 2,5 milyon ünite kan bağışlandı. Ayrıca, mobil kan bağışı noktalarıyla 1,2 milyon kişi düzenli bağış yapıyor. Dünya Sağlık Örgütü ile karşılaştırıldığında, ülkemizde her 1.000 kişiden 14-16’sı düzenli kan bağışında bulunurken, gelişmiş ülkelerde bu oran yaklaşık 32’dir. Bu nedenle, düzenli bağış alışkanlığı oldukça önemli
Kan Bağışından Sonra Dikkat Edilmesi Gerekenler
Doç. Dr. Melda Özdamar, kan bağışının ardından hafif yan etkilerin görülebileceğine dikkat çekiyor:
- Baş dönmesi ve bayılma: Yeterince su içilmediğinde veya aç karınla bağış yapıldığında ortaya çıkabilir. Dinlenmek ve bol sıvı almak bu durumu önler.
- Iğne yapılan bölgede hafif ağrı, morarma veya şişlik: Genellikle kısa süreli olup kendiliğinden geçer.
- Nadir durumlarda uyuşma veya karıncalanma: Iğnenin sinir uçlarına yakın olmasından kaynaklanabilir.
- Yorgunluk ve halsizlik: Kaybedilen kanın telafi edilmesi sürecinde oluşabilir. Bol sıvı ve hafif gıdalar tüketmek toparlanmayı hızlandırır.
- Bayılma: Stres, sıvı kaybı veya ani kalkışlar nedeniyle yaşanabilir. Bu nedenle, bağış sonrası en az 10-15 dakika dinlenmek ve ani hareketlerden kaçınmak tavsiye edilir.
Kan Bağışı Öncesinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Çok sayıda önemli nokta bulunuyor. İşte kan bağışını güvenli ve etkili hale getiren kurallar:
- Aç karınla bağış yapılmamalı: İşlemden birkaç saat önce, demir açısından zengin besinler (kırmızı et, ıspanak, baklagiller) ile hafif ve dengeli bir öğün tercih edilmeli. Çok yağlı gıdalardan kaçınılmalı.
- Sıvı dengesi önemli: Bağış öncesinde bol su içilmeli, vücudun sıvı durumu iyi olmalı.
- Uykusuzluk ve tansiyon: En az 6-8 saat uyumak ve yeterli dinlenmek, bayılma riskini azaltır.
- Alkol ve kafein: Kan alma öncesinde en az 24 saat alkol alınmamalı; kafein tüketimi sınırlandırılmalı.
- Uygun kıyafet: Kolu kolayca sıvayıp, kısa kollu giysiler tercih edilmeli.
- Kendini iyi hissetmeyenler: Ateş, boğaz ağrısı, halsizlik gibi şikayetler varsa, bağış ertelenmeli.
- Sağlık durumu bildirimi: Düzenli kullanılan ilaçlar, geçirilen hastalıklar veya operasyonlar mutlaka bildirilmelidir.
- Resmî belge: Kimlik kartı, ehliyet veya pasaport gibi belge bulundurulmalı.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
