Unutkanlık ve Demans Belirtileri: Ne Zaman Endişelenmeli?
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Nöroloji Uzmanı Dr. Celal Şalçini, unutkanlığın ne zaman normal bir durum, ne zaman demans gibi ciddi bir sorunun belirtisi olabileceği konusunda önemli bilgiler paylaştı.
Günlük hayatta karşılaşılan basit unutkanlıklar genellikle endişe verici değil! Unutkanlığın çoğu zaman yaşamın doğal bir parçası olduğunu belirten Dr. Şalçini, “Günlük yaşamda unutkanlık çoğu zaman mizah konusu olsa da bazen akıllara ‘her unutkanlık demans belirtisi mi?’ gibi önemli sorular getirir.” dedi.
Normal unutkanlıklar ve demans arasındaki farklar
- Günlük hayatta karşılaşılan basit unutkanlıklar: Anahtarı nereye koyduğumuzu unutmak, birinin ismini hatırlayamamak, markete gidince birkaç şeyi almayı unutmak veya bir kelimeyi dilimizin ucuna gelip de söyleyememek gibi durumlar.
- Demans: Beynin fonksiyonlarında belirgin ve ilerleyici bozulmalarla karakterize edilir. Zamanla günlük yaşamı ciddi şekilde etkiler ve kötüleşir.
Unutkanlığın nedenleri
- Stres, yoğun çalışma temposu, uykusuzluk
- B12 eksikliği, tiroid bozuklukları
- Depresyon, anksiyete ve bazı ilaçların yan etkileri
Bu faktörler genellikle altta yatan neden tedavi edildiğinde veya ortadan kaldırıldığında düzelir. Yaşlanmayla birlikte hafızada değişiklikler olmasının doğal olduğunu vurgulayan Dr. Şalçini, “Yeni bilgileri eskisi kadar hızlı öğrenememek, olayları hatırlamak için biraz daha zamana ihtiyaç duymak gibi durumlar yaşlılıkla birlikte görülebilir. Ancak bu, her yaşlılık dönemi hafıza sorununun demans olduğu anlamına gelmez.” diye ekledi.
Demans belirtileri ve erken uyarı işaretleri
- Günlük görevleri yerine getirmede zorluk: yemek pişirme, faturaları ödeme
- Problem çözme ve planlama yeteneğinde azalma
- Zaman ve yer kavramında karışıklık
- Tanıdık bir yerde kaybolmak
- Kelime bulmada güçlük ve konuşmayı takip edememek
- Eşyaları yanlış yerlere koymak ve bulamamak
- Basit kararlar verememek
- Hobilerden ve sosyal aktivitelerden uzaklaşma
- Kişilik ve ruh halinde değişiklikler
Eğer bu belirtilerden birkaçını fark ediyorsanız veya yaşam kaliteniz etkileniyorsa, bir uzmana danışmanız önemlidir.
Sağlıklı beyin için öneriler
- Düzenli egzersiz yapın
- Dengeli beslenin ve yeterli uyuyun
- Beyninizi aktif tutun: kitap okuyun, bulmaca çözün, yeni bir dil veya enstrüman öğrenin
- Sosyal aktivitelerde bulunun, sevdiklerinizle vakit geçirin
- Stres azaltıcı teknikler kullanın: meditasyon, yoga
- Notlar alın, ajanda kullanın ve hatırlatıcılar kurun
- Altta yatan tıbbi nedenleri araştırmak için doktorunuza danışın
Unutmayın, erken teşhis ve yaşam tarzı düzenlemeleri beyin sağlığını korumada büyük rol oynar.
