Çetin: Cep telefonuna aşırı bağımlılık gündelik yaşamı olumsuz etkiliyor
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Alptekin Çetin, cep telefonu bağımlılığının belirtileri, etkileri, nedenleri ve tedavi yöntemleri hakkında önemli bilgiler paylaştı. Uzmanlar, bilinçli kullanımın sağlık açısından kritik öneme sahip olduğunu vurguluyor.
Sigara gibi bağımlılığı riskleri taşıyor
Dr. Çetin, “Cep telefonu, sorumlulukların yerine getirilmesini engelliyorsa bağımlılık ortaya çıkmış olabilir. Gündelik hayatı olumsuz etkileyen, sosyal ve iş yaşamını zora sokan bu bağımlılık, özellikle gün içinde 5 saat ve üzeri kullanımla riske işaret ediyor” dedi.
Bağımlılık belirtileri ve etkileri
- Sosyal hayat ve aile ilişkilerinde sorunlar
- Sorumlulukları yerine getirmede güçlük
- Uyku bozuklukları ve uykusuzluk
- Göz, boyun ve sırt ağrıları
- Huzursuzluk, stres ve depresyon belirtileri
Çetin, “Telefon kullanımını sürekli hale getiren kişilerin gerçek dünyayı terk edip sosyal izolasyona yatkın hale gelmesi de önemli bir uyarıdır” diyerek, fiziksel ve ruhsal sağlığı olumsuz etkileyen faktörlere dikkat çekti.
Bilimsel bulgular ve dopamin etkisi
Uzmanlar ayrıca, aşırı telefon kullanımının beyindeki kimyasal dengeleri değiştirdiğine dikkat çekiyor. Çetin, “Beyindeki ödül sistemi olan dopamin, aşırı kullanımda duyarsızlaşarak bağımlılığı tetikleyebilir” ifadelerini kullandı.
Bağımlılığı belirleyen testler
Prof. Dr. Cemal Onur Noyan’ın geliştirdiği ‘Akıllı Telefon Bağımlılığı Ölçeği Kısa Form’ gibi testler, kişilerin bağımlılık düzeylerini değerlendirmede kullanılıyor. Bu testlerdeki sorulara verilecek cevaplar, kişinin bağımlılık riskini gösteriyor.
Tedavi ve bilinçli kullanım
Çetin, “Eğer telefon kullanımı hayatı olumsuz etkiliyorsa, tedavi şarttır. Kısıtlama, psikoterapi ve gerekirse ilaç tedavisi uygulanabilir” dedi. Ayrıca, bilinçli ve amaçlı kullanıma dikkat çekti:
- Telefonu bilinçli ve amaçlı kullanın
- Fiziksel aktiviteleri günlük rutininize katın
- Gerçek dünya ile etkileşime önem verin
- Yeni hobiler edinin ve ilgi alanlarınızı genişletin
Sağlıklı bir yaşam için telefon kullanımını kontrol altında tutmak, hem fiziksel hem de ruhsal sağlığı korumak açısından büyük önem taşıyor.
