Girişimcilik Hareketliliği ve Sürdürülebilirlik Sorunu
Son yıllarda Türkiye’de girişimcilik hareketliliği hız kazanmış olsa da, veriler girişimlerin sürdürülebilirliği konusunda ciddi sorunlar yaşandığını gösteriyor. 2015-2024 yılları arasında yaklaşık 384 bin yeni şirket kurulurken, aynı dönemde 80 binin üzerinde şirket kapanışını gerçekleştirildi. 2024 yılı itibarıyla her dört yeni kuruluşa karşılık bir şirket kapanıyor.
TÜİK verilerine göre, kurulan girişimlerin yalnızca %41,6’sı beşinci yılı görebiliyor. Her on girişimden altısı beş yıl içinde faaliyetlerini sonlandırıyor. Özellikle ilk iki yılda kapanma oranı %43’ü buluyor. Bu durum, ülke genelinde girişimcilik kültürünü ve ekonomik dinamizmi olumsuz etkiliyor.
Uzmanların Değerlendirmeleri ve Nedeni
Yeditepe Üniversitesi Teknoloji Transfer Ofisi Müdürü Doç. Dr. Ahmet Turan ise verileri şöyle yorumluyor: “Ülkemizde çok parlak fikirler çıkıyor, özellikle üniversiteler bu anlamda büyük potansiyele sahip. Ancak bu fikirlerin start-up’a dönüşmesi ve hayatta kalması için sistematik yapı eksikliği var. Girişimciler teknik konularda güçlü olsa da pazarlama, finansal planlama ve iş modeli oluşturma gibi alanlarda zorluklar yaşıyorlar.”
Girişimlerin En Çok Nerelerde Zorlandığı
- İş Modeli Yetersizliği: Fikirlerin gelir getirici ve sürdürülebilir hale getirilmesi konusunda eksiklikler bulunuyor.
- Ekibin Oluşumu ve Yönetimi: Homojen ve yetersiz ekip yapıları, başarısızlıkta rol oynuyor.
- Finansal Okuryazarlık Eksikliği: Bütçe, yatırım ve finansal projeksiyon konularında yetersizlikler mevcut.
- Psikolojik Dayanıklılık: Ret, belirsizlik ve motivasyon kaybı girişimlerin devamını zorlaştırıyor.
Üniversitelerin Çözüm ve Destek Yaklaşımları
Yeditepe Üniversitesi’nin Teknoloji Transfer Ofisi, girişimcilik ekosistemine çok katmanlı destekler sunuyor:
- Mentorluk ve İş Geliştirme: Fikirden pazarlamaya, yatırım görüşmelerine kadar birebir destek.
- Çapraz Disiplinli Ekipler: Farklı fakültelerden öğrencilerin ve akademisyenlerin bir araya gelerek kurduğu çok yönlü ekipler.
- Fon ve Teşvik Programları: TÜBİTAK BİGG, Horizon Europe, Erasmus+ gibi ulusal ve uluslararası destekler.
- Girişimcilik Eğitimleri ve Atölyeler: Pitch, iş modeli, MVP ve finansal yönetim gibi konularda uygulamalı eğitimler.
- Uluslararasılaşma Destekleri: Yurt dışı hızlandırıcılar, yatırımcı buluşmaları ve çevrimiçi mentorluklar.
Girişimlerin Kapanma Nedenleri ve Üniversitelerin Rolü
Doç. Dr. Turan, üniversitelerin yalnızca fikir üretimiyle değil, sürdürülebilir bir ekosistem sunması gerektiğini vurguluyor: “Yanlış zamanlama, müşteri ihtiyacını doğru analiz edememe ve iş modeli eksikliği en büyük nedenler. Üniversiteler, eğitim, destek, finans ve ağ yapısı entegre edilerek bu sürece katkı sağlamalı.”
Başarılı Girişimlerin Arkasındaki Güçlü Üniversiteler
Yeditepe Üniversitesi gibi vizyoner kurumlar, girişimcilik ekosistemine katkılarını sürdürüyor. 168 iş fikri ve 403 girişimciye mentorluk sağlayan üniversite, bu girişimlerin önemli bir bölümünü şirketleştirmeyi başardı. 2024 itibarıyla mezunlarının en çok girişim kurduğu ilk 10 üniversite arasında yer alıyor.
“Girişimcilik Yeditepe’nin Ruhunda Var!” mottosuyla hareket eden kurum, girişimcilik ekosistemine katkılarını sürdürüyor.
