Besin Zehirlenmesinin Yaygınlığı ve Riskleri
İçerik, her yıl milyonlarca insanı etkileyen besin zehirlenmesinin ciddi bir sağlık sorunu olduğunu vurguluyor. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre, dünya genelinde yaklaşık 600 milyon kişinin besin zehirlenmesi yaşadığı ve 420 bin kişinin hayatını kaybettiği belirtiliyor. Ülkemizde de Sağlık Bakanlığı’nın raporları, binlerce vakaya rastlandığını gösteriyor.
Besin Zehirlenmesinin Nedenleri ve Yaz Aylarındaki Artış
Besin zehirlenmesi genellikle mikroorganizmalar (bakteri, virüs, parazit) ve onların ürettiği toksinler aracılığıyla oluşuyor. Özellikle yaz aylarında sıcak havanın mikropların hızla çoğalmasına neden olması, hijyen şartlarının düşük olduğu piknik ve dış mekan aktiviteleri, uzun süre oda sıcaklığında kalan gıdalar ve bozuk soğuk zincir, riskleri artırıyor.
Belirtiler ve Klinik Seyir
Besin zehirlenmesinin belirtileri genellikle karın ağrısı, bulantı ve kusma ile başlar. İlerleyen aşamalarda ishal, ateş, baş ağrısı ve halsizlik görülebilir. Belirtiler, mikroorganizmanın türüne ve dozuna göre birkaç saat ile birkaç gün arasında ortaya çıkabilir. Dr. Ferhat Çetin, erken teşhisin önemini vurgulayarak, dehidrasyon ve ciddi komplikasyonların önlenmesi için zamanında müdahalenin kritik olduğunu belirtiyor.
İşte Besin Zehirlenmesine Karşı 18 Önemli Önlem
- Ambalajı hasar görmüş ürünleri almayın: Yırtık veya şişkin ambalajlar mikroorganizma bulaşma riskini artırır.
- Soğuk zincir ürünlerini dikkatle taşıyın: Buz aküsü veya termal çanta kullanarak ürünleri uygun sıcaklıkta tutun.
- Son kullanma tarihlerini kontrol edin: Tarihi geçmiş ürünleri satın almayın.
- Taze ve canlı renkli ürünleri tercih edin: Sebze, meyve, et ve balık ürünlerinin tazeliğine dikkat edin.
- Doğru saklama koşulları: Buzdolabında 0-4°C, dondurucuda -18°C altında saklayın.
- Çapraz bulaşmayı önleyin: Çiğ ve pişmiş gıdaları ayrı saklayın.
- Hava almayan kaplarda saklayın: Artan gıdaları streç film veya kaplar kullanarak muhafaza edin.
- Ellerinizi yıkayın: Gıda hazırlığı öncesi ve sonrası en az 20 saniye su ve sabunla yıkayın.
- Etler için ayrı kesim tahtası ve bıçak kullanın: Çapraz bulaşmayı önleyin.
- Yüzeyleri düzenli temizleyin: Tezgah ve yüzeyleri dezenfekte edin.
- Sebze ve meyveleri bol suyla yıkayın: Toprak ve mikroorganizmalardan arındırın.
- Güvenli pişirme: Et, tavuk, balık ve yumurtaları iç sıcaklıkların güvenli seviyeye ulaşmasını sağlayın.
- Donmuş gıdaları oda sıcaklığında çözdürmeyin: Buzdolabında, soğuk su altında veya mikrodalgada çözdürün.
- Yiyecekleri tekrar ısıtmayın: Artan gıdaları tek seferde iyice ısıtın ve tekrar ısıtmaktan kaçının.
- Güvenilir yerlerde dışarıda beslenin: Hijyen standartlarına dikkat eden işletmeleri tercih edin.
- Yeterince pişmiş ve sıcak servis: Gıdaların tamamen pişmiş ve sıcak olduğundan emin olun.
- Çiğ veya az pişmiş gıdalardan kaçının: Özellikle dışarıda tüketirken dikkatli olun.
- Açık büfe ürünlerine dikkat edin: Sıcaklık ve servis koşullarını kontrol edin.
