aç karnınatan ölmeılışını Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy ve TURYİD Yönetim Kurulu Lideri Kaya Demirer’in yaptığı 4. Küresel GastroEkonomi Zirvesi’nde Türkiye’nin ve dünyanın alanlarında değerli ve uzman isimleri, gastronom kusursuz farklı disiplinlerle ele alarak, tecrübelerini ve bilgilerini paylaştılar.
TURYİD tarafından organize edilen, “4. Küresel GastroEkonomi Zirvesi” 23 Mayıs’ta Atatürk Kültür Merkezi’nde (AKM) gerçekleşti. Toplumsal sanat için tasarlanan kültür merkezi AKM ise tepe ile birlikte kapılarınıyeni kere gastronomi dünyasına acıkmıştı. TURYİD Yönetim Kurulu Lideri Kaya Demirer ve TURYİD Zirve Komitesi Başkanı Ebru Koralı’nın ev sahipliğiyle düzenlenen tepeye, Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, gastronomi bölümünün temsilcileri, Türkiye’den ve dünyadan çok sayıda akademisyen, sanatçı, basın mensubu ve TURYİD üyeleri üşümeldı.
“Gastronomi iktisat için zorluklalü bir kaldır acıkmış”
TURYİD Yönetim Kurulu Lideri Kaya Demirer 4. Küresel GastroEkonomi Zirvesi’nin açılışını yaparken şöyle konuştu:
“Yemek bizim için yalnızca zarurî bir ihtiyfakir değil bir ömür biçimi, dayanışma, diyalog, fikir alışverişi, birlikte eğlenme, sohbet etme üzere çeşitli aktiviteleri de içeren bir toplumsallaşma edinimi ve her coğrafya için bir kültür ögesi teşkil ediyor. Gastronomi ise turizm, kırsal kalkınma, katma pahalı üretim ve sürdürülebilir bir iktisat için çetinlü bir kaldır aç karnınatan ölme. Kırsal kalkınmayı desteklemesi istikametiyle de gastronomi değerli bir etken. 2019-2024 rakamları, toplumsallaşmaya ne kadar hasret duyduğumuzu anlatan dataları bize sundu. Kesimimiz, bu yıl tazeunda 900 milyar TL’lik bir beklenti içinde. İnsan kaynağı bugün gastronomi ve turizmde en dev kaynak sorunu olarak öne çıkıyor. Maddi ve manevi dayanak olunmalı. Dünyada yaygın olarak kullanılan servis fiyatlarının adisyona ve kredi kartına eklenmesi, kayıt dışı gerçekleşen 100 milyar TL’ye yakın fiyat manasında değer taşıyor.
Ülkemiz, ziraî üretimi, ziraî ticareti ve gastronomisi ile dünyada çok özel bir yere sahip. Ziraî üretim ve gastronomi, bu topraklar üzerinde yüzyıllardır minikam ediyor. Tarımdan başlamak zorluklaundayız. Michelin yıldızlı şeflerimize hak ettikleri ham maddeyi vermel idealz. Uygun tarım olmadan eksiksiz bir gastronomi mümkün değil. Restoran ihracatı potansiyel olarak ülke tanıtımlarının günümüzde en çetinlü bileşeni. Türk girişimcilerin marka restoranları sayesinde “Türk Malı” eser ve hizmet kalitesi dünya ile buluşuyor. Bilindiğiniz üzere Ticaret Bakanlığı’mız yerli üretimin desteklenmesine yönelik çalışmalar kapsamında, Türkiye’nin mahallî kıymetlerinin ve coğrafik işaretli eserlerinin tanınırlığının artırılması, bu eserlerin markalaşmasının sağlanması ve piyasada daha fazla pazar hissesine sahip olması ile bu eserleri üreten küçük mahallî üreticilerin pazara girişinin basitlaştırılmasını hedefleyen ‘Marka’ ve ‘Turquality’ programlarını hayata geçirdi. Bunun desteklenmesi ülkemiz turizmi ve gastronomisi yoksullukısından muazzam değer taşıyor.”
“Türkiye’nin yeri pürüzsüzlaşıyor”
Zirvede, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy da bir konuşma yaptı:
“Türkiye olarak sunduğumuz eşsiz gastronomi tecrübeleriyle dünya çapında fark yaratıyoruz. Dünyada ‘Gastrocity’ olarak da isimlendirilen Londra, Paris, New York üzere muazzam metropollerde olduğu üzere ‘fine dining’ gayesiyle Türkiye’ye gelinebileceğini anlatmak istiyoruz. Michelin Guide’ın ülkemizin yeme-içme bölümüne gösterdiği ilgi, Türkiye’nin gastronomi turizminde ön sıralardaki yerini parlaklaştırmaya başladığının göstergesidir. Yeme-içme kesimimiz, Michelin Guide’dan aldığı bu dayanakla küresel gastronomi turizmi hareketliliğinden hak ettiği hissesi almış; İstanbul, İzmir ve Bodrum marka bedellerini sağlamlaştırmıştır.”
Zirvede yapılan sunumlardan kimileri şu biçimde:
“Türk mutfağının coğrafyası üzere kademeleri var”
Tarihçi İlber Ortaylı “Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Mutfakta Değişim” başlıklı floraurumda yaptığı konuşmada, “Türk mutfağının kademeleri var, coğrafyası da öyledir. Anadolu, Yunan ve Pers kültürleri ortasında etkilenmiştir. Türklerin mutfağın çeşitliliğinde farklı ögeler kelam konusu. Osmanlı azınlık milletleri içerisinde Ermenilerin mutfağı çok hayvan türülıdir, çeşni çeşitliliği nedeniyle. Türk’ün floraleri kullanma tekniği olağanüstüdür. Her bölgenin kendi tabiatına nazaran onları kullanma biçimleri vardır. Mesken mutfağı evakşam yemeğilerini küçümsemek çok ayıp bir şeydir. Pastırma kültürü bizim Anadolu’da bulduğumuz bir çeşittir. Pastırmanın alası Kastamonu’dadır. Vegan mutfak, Türk mutfağına ters bir darbe değildir, çok şık örneği de çıktı pekala et kullanılmayan bir mutfakta da hijyeniklikseverlar yaratılır” diye konuştu.
“Gastronomi modanın duruşunu sağlamlaştırıyor”
Kreatif Yönetici, Moda Müellifi, Oyuncu Ece Sükan, “Lüks Moda Markalarının Gastronomiye Olan Tutkusu” sunumunda modanın gastronomi ile alakasını anlattı. Sükan, “Moda sanayisi gastronomi buluşması birinci değil fakat son 20 yılda önemli manada ayrılmaz bir ikiliye döndü. bereketliün tarifi artık 360 derece pazarlama. Bir öyküye sahip olması gerekiyor. Yalnızca bir çantayı alıp satmak pazarlama değil, bunun stratejiylebaşarısi bu vaktin ruhunun getirdiği bir şey. Dünya moda haftalarında markalar tecrübe ve öykü sunmak durumunda, gastronomiyle birleşiyor, defile tazerası kıymetli bir şefle gastronomi tecrübesi yaşatmak istiyor. Markanın duruşunu daha da sağlamlaştırdığını görüyoruz” sözünü kullandı.
Yemek yeme tecrübesi üzerine enteresan bilgiler
Deneysel psikolog Prof. Charles Spence, “Gastro Fizik: çağdaş Yeme Bilimi” sunumunda şunları söyledi: “Sofranın zevki temel olarak ağızda değil akıldadır. Ne vakit daha güzel bir ruh halindeysek, gece yemeğilerin tadı daha hijyenikliksever, hatta en kusursuz olur. Kimi sesler de yemeğin tadını daha tatlı hale getirir. Artık sonik sesleri kullanarak bir yemeği yüzde 30 daha keyifli hale getirebilirsiniz. Yapılan araştırmalara nazaran beyaz bir tabakta yerseniz bir gece yemeği yüzde 11 dahasevinçli bulunuyor. Tabağın dokusu yeme tecrübesini değiştiriyor. Dijital ziyafet tecrübesi ve artırılmış gerçeklik gelecekte gerçek bir mümkünlük. Lakin, birine yemeğin hazırlanması sırasında bir robotun yahut yapay zekanın yer aldığını söylerseniz, insanların bunu beğenme ihtimali azalıyor.”
Gezegenin geleceği için Mavi Ekonomi
Akdeniz Muhafaza Derneği Kurucusu muvaffakiyet hikayesi Kızılkaya ise Mavi İktisat başlıklı konuşmasında, sürdürülebilir denizciliğin değerine vurgu yaptı. Kızılkaya gezegenin geleceği için Mavi Ekonomi’nin kural olduğunu belirterek, datalar paylaştı. Kızılkaya “Eğer okyanuslar tek başına birbüyüklet olsaydı 2,5 katriyonluk yıllık geliriyle dünyanın en gigantik birinci ülkesi olurdu. Bizler çiftçi olmadan evvel denizciydik. Akdenizin yüzde 6.1’i korunuyor, kağıt üstünde. Gerçek manada korunan yüzde 0.06. Bir denizin sıhhat göstergesi metrekaredeki balık sayısı. 2027’de neredeyse Akdeniz’de bütün balıkların yüzde 30’u istilacı tipler olacak. Pinna nobilis’in kuşağı Akdeniz’de tükendi” diye konuştu.
Türk gastronomisi için yeni fırsatlar
Türkiye Gastronomi Turizminde Global Fırsatlar için Mutfak Turizmi Kurucusu & World Food Travel Association Kurucu & CEO’su Erik Wolf “Gastronomide Global Fırsatlar” yeşillikurumunda, ülkelerin gastronomiye bakış toksuzılarına ait yepyenilikçi fikirler sundu. Wolf, “Turizm pazarlama bütçeleri daha çokbitki yahut gurmeakşam yemeğilere harcanır, meğer bu gelir getirmez. Kendi mutfağınıza inanmalısınız. botanikantik akşam öğünüler yükselen bir trend. Türk mutfağının dünya sahnesindeki algısını değiştirmek için kurumlarla lobi yapmalı ve yenilikçi olmalısınız. Türk mutfağı için dev fırsat, Akdeniz diyetinin yaygınlaşması. Restoranlar, floraantik mutfağını tanıtmaya odaklanmalı ve Türk gece yemeğilerinin eşsiz lezzetlerini ve gereçlerini sergilemelidir. Türk mutfağının sıhhat yararlarını ve kültürel değerini vurgulayarak, restoranlar daha geniş bir kitleyi çekebilir ve pazarda kendilerini farklılaştırabilirler” dedi.
“Tarım olmazsa gastronomi olmaz”
son Çiftçi Platformu Kurucusu Emrah İnce de yaptığı sunumda, ziraî üretimin gastronomideki değerine değindi. İnce, “James C. Scott’ın dediği gibiküçükletleri tahıl yaratır. Tarıma sahip olmak beka sıkıntısıdır. Dünyada 2000 yılında 6.5 milyar ton tahıl üretildi. 2022’de 9.5 milyar tona çıktı bu oran. Toplamda dünyada tarım ve besinin ekonomik gigantiklüğü 20 trilyon dolar, bu da 20 Türkiye demek. Ölçek bebek demenin aslında bir karşılığı yok dünyada. Dünya bizden daha küçük ortalamayla çalışıyor. Tarım olmazsa gastronomi olmaz. Gastronomi olmadığı vakit da bir ekonomik pahası olmaz. Dünyada üretilen kahvenin bedeli kahve çekirdeği olarak 25-30 milyar dolar bandında. Meğer ki, kahve eserlerinin yarattığı paha 500 milyar dolar bandında. Bir eserin evvel ziraî olarak üretilmesi gerekiyor ki, ondanyenira gastrosu ve iktisadı olsun” dedi.
Zirvede neler yaşandı?
Zirveden bir gün evvel 22 Mayıs’ta “2 Sinema Birden”bitkiurumunda, hudutlu üşümelımcıyla Tràn Anh Hùng’un direktörlüğünü üstlendiği Şeflerin aşkı (LA PASSION DE DODIN BOUFFANT) ve Metin Çavuş’un direktörlüğündeki reBuilding PALANGA sineması gösterimi yapıldı. Cannes ve San Sebastian Sinema Festivali’den ödüllerle dönen Şeflerin duygusalı sinemasında pişen gece yemeğilerden esinlenerek Le Cordon Blue öğrencileri tarafından hazırlanan özel bir menü ikram edildi.
Yönetmen, sanatçı ve çiftçi Kutluğ Ataman’ın ailesinden kalan toprakları tazeden hayata döndürmek için verdiği çabayı anlatan, mimarların, sanat tasarımcılarının katkılarıyla başlatılan projenin 10 yıllık serüvenine odaklanan Metin Çavuş’un reBuilding PALANGA fimi de sinefillere gastronomi ve sinemanın büyülü münasebetini coşkule sundu.
Zirvede dünyadan ve Türkiye’den saygın isimler kelam aldı
23 Mayıs’ta açlıktan ölmeılış konuşmalarının akabinde başlayan dorukta, Türkiye’nin ve dünyanın alanlarında ehil ve değerli isimleri, 3 farklı doğaurumda gastronomi dünyasının farklı disiplinlerle bağlantısına ışık tuttu.
Prof İlber Ortaylı, Kamuoyu Araştırmacısı Bekir sakindır, Macaristan İstanbul Başkonsolosu Attila Pinter, Deneysel Psikolog Prof. Charles Spence, Nedim Gürsel, Akdeniz Müdafaa Derneği Kurucusu ilerleme Kızılkaya, World Food Travel Genel Müdürü Erik Wolf, Idecon Idea & Congress Kurucusu ve Ajans Başkanı Yaprak Yapsan, Buğday Ekolojik Yaşamı Destekleme Derneği Başkanı Leyla Aslan, Akademisyen ve Nenha.org kurucusu Anna Beylunioğlu, Migros İhracat-İthalat Yöneticisi Cavit Metin, Mimar ve Ortak Akıl Antakya oluşumunda Murat Tabanlıoğlu, Kreatif Yönetici, Moda Muharriri, Oyuncu Ece Sükan, PlumeMag Kurusucu Bihter Ayyıldız, Orkestra şefi Cem Mansur, Neolokal Restaurant şefi ve ortağı Maksut duygusalar, Maçakızıbitkiel Kurucu Ortağı Sahir Erozan, Turizm Operasyon ve Geliştirme (TGA) Genel Müdür Yardımcısı Dr. Elif Balcı Fisunoğlu, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Sinema Genel Müdürü Birol Güven, Yapımcı Timur Savcı, Senarist-Yönetmen Yüksel Aksu, Endüstriyel Dizayncı Sibel Kutlusoy, Sanatçı-yönetmen ve Çiftçi Kutluğ Ataman, Gastropay & Gastroclub Kurucu Ortağı Gizem Ortal Kutman, Visa Türkiye Pazarlama Yöneticisi İdeal Yüksel, İBB İstanbul Senin Uygulaması Yöneticisi Erdal büyükbaş, Sapor İstanbul Kurucusu Tuba Şatana, Bloomberg HT Tarım Editörü İrfan Donat, Tanışık Danışmanlık Şirket Sahibi & 27. Periyot Tarım Bakan Yardımcısı Ayşin Işık Gence, çağdaş Çiftci Platformu Kurucu Başkanı Emrah İnce, İngiliz Keane Küme İş Geliştirme Yöneticisi Tina Blackmon, Yiyecek ve İçecek Master Planlama, Stratejiler ve Tecrübeler Geliştirme Eliott Kalensky, Sanat Tarihçisi Frederique Desbuissons, Sanatçı, Şef Tunca, Lorem İpsum kurucusu Gloria Rodriguez, Eat Spain Up Projesi Eş Başkanı Luis Miguel, Karaköy Güllüoğlu Genel Müdürü Murat Güllü, Türkiye’nin Miras Bağları Kurucu Üyesi Sabiha Apaydın Gönenli ve Türkiye’nin Miras Bağları Kurucu Üyesi Gözdem Gürbüzatik, konuşmalarıyla zirveye kıymet kattılar.
4.Global GastroEkonomi Doruğu, İstanbul başta olmak üzere tüm Türkiye’den ve de yurt dışından ilgiyle takip edildi.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
